Οι ψευδομοναδες (Pseudomonas aeruginosa), προαιρετικά παθογόνοι μικροοργανισμοι που σχετιζονται με το νερό, μπορουν να απομονωθουν από διάφορα περιβάλλοντα, συμπεριλαμβανομένου του εδάφους και του νερού. Είναι εξαιρετικά προσαρμοσιμες και επιβιωνουν καλύτερα σε υγρές συνθήκες, όπως οι κεφαλές ντους, οι σωλήνες ντους, οι βρύσες, οι βαλβίδες, τα δοχεία διαστολής, τα ιατρικά εργαλεία που έρχονται σε επαφή με το νερό και το σαπούνι που χρησιμοποιείται για το πλύσιμο των χεριών. Οι Pseudomonas aeruginosa ενεχουν κίνδυνο μόλυνσης, ειδικά για άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, ανοιχτές πληγές και σημεία εισόδου καθετήρων. Λόγω της τάσης του να αναπτυσουν γρήγορα αντοχή στα αντιβιοτικά, οι λοιμώξεις από Pseudomonas aeruginosa είναι συχνά δύσκολο να αντιμετωπιστούν και μπορεί να αποβούν θανατηφόρες.
Πώς οι Pseudomonas aeruginosa μολυνουν τα δοχεια σαπουνιού;
Τα επαναγεμιζομενα δοχεια σαπουνιού είναι συχνά πηγή μόλυνσης με P. aeruginosa, μαζί με άλλα gram-αρνητικά βακτήρια. Οι μικροοργανισμοί μπορούν να εισέλθουν στο σαπούνι μέσω ακατάλληλων πρακτικών επαναγέμισης και ανεπαρκούς καθαρισμού των δοχειων. Έχουν περιγραφεί μολύνσεις υγρών σαπουνιών με έως και 8 CFU/g υγρού σαπουνιού.1 Εκτός από το σαπούνι, εξαρτήματα όπως ο μηχανισμός αντλίας μπορούν επίσης να λειτουργησουν ως δεξαμενές βακτηρίων και να υπονομεύσουν την υγιεινή των χεριών: Αντί να μειώνουν τα βακτήρια, η χρήση μολυσμένου σαπουνιού μπορεί να αυξήσει τη βακτηριακή μόλυνση των χεριών και να συμβάλει στη περαιτέρω μετάδοση των Pseudomonas aeruginosa σε συσκευές και ασθενείς.2
Έχει προκαλέσει ποτέ μολυσμένο σαπούνι λοιμώξεις με Pseudomonas aeruginosa;
Το 2007, δύο ασθενείς αιματολογίας-ογκολογίας πέθαναν από επιβεβαιωμένες συστημικές λοιμώξεις που προκλήθηκαν από στελέχη P. aeruginosa σε ένα καινουργιο ιταλικό νοσοκομείο. Εκτεταμένη περιβαλλοντική διερεύνηση και τυποποίηση αποκάλυψε την παρουσία πέντε διαφορετικών στελεχών σε διάφορους δοχεια σαπουνιού, συμπεριλαμβανομένου του δοχειου στο σταθμό νοσοκόμων, όπου αποθηκεύονταν φάρμακα και ιατρικές συσκευές. Το συγκεκριμενο δοχειο σαπουνιού περιείχε 5 x 104 CFU/ml Pseudomonas aeruginosa και έδειξε τα ίδια φαινοτυπικά χαρακτηριστικά με όλα τα κλινικά απομονώματα, καθιστώντας το μια πολύ πιθανή συνεχή πηγή μόλυνσης. Επιπλέον, βρέθηκε καλός συσχετισμός μεταξύ λοιμώξεων και διάρκειας κεντρικών φλεβικών καθετήρων (CVC), υποδεικνύοντας ότι η χειρισμός των CVC από παροδικά μολυσμενο ιατρικο προσωπικο μπορεί να συνέβαλε στη διάδοση της Pseudomonas aeruginosa.3 Περαιτέρω περιπτώσεις κλωνικής ομοιότητας και/ή ταυτότητας μεταξύ μολυσμένου σαπουνιού με Pseudomonas aeruginosa και μολυσμένων υλικών ασθενών έχουν περιγραφεί.4
Καλύτερες πρακτικές για τον έλεγχο της μόλυνσης
Δεδομένου ότι η Pseudomonas aeruginosa έχει χαμηλές απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά και μπορεί να αναπτυχθεί κατω απο πολλές συνθήκες, η εισαγωγή κατάλληλων μέτρων ελέγχου είτε για να σταματήσει η μετάδοση είτε για να εξαλειφθεί η πηγή μόλυνσης είναι απαραίτητη για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου μόλυνσης. Συνιστάται η χρήση αλκοολούχων αντισηπτικών χεριών, η τακτική συντήρηση και καθαρισμός των διανομέων σαπουνιού και η μετάβαση σε σφραγισμενα δοχεια σαπουνιού για τη μείωση των κινδύνων μόλυνσης και την εξασφάλιση της ασφάλειας των ασθενών. Η αποτελεσματική διαχείριση της Pseudomonas aeruginosa σε συστήματα ύδρευσης απαιτεί εξειδίκευση, εστίαση και συνεχή προσπάθεια από τις Ομαδες Υγιεινης του Νερού (Water Safety Groups) και την εφαρμογή ακριβών Σχεδίων Ασφάλειας Νερού (Water Safety Plans).
Βιβλιογραφια
[1]: Blanc, D. S. et al., „Hand soap contamination by Pseudomonas aeruginosa in a tertiary care hospital: No evidence of impact on patients”, J Hosp Infect, 93(1), 63–67, 2016
[2]: Lucassen, R. et al., “A loophole in soap dispensers mediates contamination with Gram-negative bacteria”, MicrobiologyOpen, 12(5), e1384, 2023
[3]: Lanini S. et al.., “Molecular Epidemiology of a Pseudomonas aeruginosa Hospital Outbreak Driven by a Contaminated Disinfectant-Soap Dispenser”, Plos One, 6(2), e17064, 2011
[4]: Fanci R et al., “Molecular epidemiological investigation of an outbreak of Pseudomonas aeruginosa infection in an SCT unit”, Bone Marrow Transplant, 43(4), 335-8, 2009
Πηγή εικόνας:
Foto von Sandie Clarke auf Unsplash
Greek 
German 
English