
H ψευδομοναδα (Pseudomonas aeruginosa) είναι ένα ευρέως διαδεδομένο, Gram-αρνητικό, αερόβιο βακτήριο που βρίσκεται σε διάφορα φυσικά περιβάλλοντα, όπως το έδαφος και οι υδάτινες περιοχές. Η ικανότητά του να αναπτύσσεται σε υγρά περιβάλλοντα, καθώς και να επιβιώνει σε θρεπτικά φτωχές και ακραίες συνθήκες, εξηγεί την ευρεία παρουσία του στο περιβάλλον.
Σε κλινικές εγκαταστάσεις, οι ψευδομοναδες (Pseudomonas aeruginosa) αποτελουν έναν σημαντικό παθογόνο μικροοργανισμό που σχετίζεται με το νερό, ιδιαίτερα για ανοσοκατεσταλμένα άτομα. Αυτό το παθογόνο συχνά σχετίζεται με ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, όπως είναι οι ventillation associated πνευμονίες (VAP), οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος και οι λοιμώξεις πληγών. Άτομα με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), κυστική ίνωση, κακοήθειες, σήψη και εγκαύματα είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην αποικιοποίηση και μόλυνση από ψευδομοναδες.
Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ψευδομοναδων (Pseudomonas aeruginosa) είναι η αντοχή του στα αντιβιοτικά και οι προσαρμοστικοί μηχανισμοί του, που του επιτρέπουν να αναπτύσσει ταχύτατα αντοχή υπό συνθήκες επιλεκτικής πίεσης. Ενδονοσοκομειακές επιδημίες έχουν συχνά συσχετιστεί με μολυσμένα υδρευτικά συστήματα, γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία της υγιεινής του νερού στις στρατηγικές πρόληψης λοιμώξεων.
Ένας από τους κύριους μηχανισμούς επιβίωσης των ψευδομοναδων (Pseudomonas aeruginosa) στις κλινικές εγκαταστάσεις είναι ο σχηματισμός βιοφίλμ (biofilm), μια ιδιότητα που μοιράζεται με τις Λεγιονελλες (Legionella spp). Τα βιοφίλμ αναπτύσσονται σε κάθε επιφάνεια επαφής μεταξύ νερού και στερεών επιφανειών, όπως ιατρικές συσκευές, αποχετεύσεις, σιφώνια, κεφαλές ντους και άλλα στοιχεία των υδρευτικών συστημάτων. Τα βιοφίλμ προσφέρουν προστασία στους μικροοργανισμούς που ζουν μέσα στο νερό από θερμικές και χημικές διαδικασίες απολύμανσης. Ως εκ τούτου, οι επιφάνειες που έρχονται σε επαφή με νερό στις κλινικές εγκαταστάσεις λειτουργούν συχνά ως resevoirs μόλυνσης από το Pseudomonas aeruginosa, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων που σχετίζονται με το νερό.
Στρατηγικές μείωσης του κινδύνου:
- Ολοκληρωμένα σχέδια ασφάλειας νερού (Water Safety Plans): Η συνεχής παρακολούθηση των υδρευτικών συστημάτων είναι απαραίτητη για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των κινδύνων μόλυνσης.
- Επιτροπές υγιεινής του νερού (Water Safety Groups) και εκπαίδευση των εμπλεκομένων: Η σύσταση ειδικών επιτροπών υγιεινής του νερού και η συνεχής εκπαίδευση του ιατρικού προσωπικού διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη μείωση του κινδύνου μόλυνσης από τις ψευδομοναδες (Pseudomonas aeruginosa).
Συμπέρασμα: Η σωστή διαχείριση της υγιεινής του νερού σε κλινικές εγκαταστάσεις είναι καθοριστικής σημασίας για τη μείωση των λοιμώξεων που προκαλούνται από τις ψευδομοναδες (Pseudomonas aeruginosa). Μια πολυδιάστατη προσέγγιση που περιλαμβάνει τακτική παρακολούθηση και ενεργή εφαρμογή των σχεδίων ασφάλειας νερού (Water Safety Plans)υπό την καθοδήγηση των επιτροπών υγιεινής του νερού (Water Safety Groups) θα ενισχύσει τις προσπάθειες πρόληψης λοιμώξεων.
Bιβλιογραφια
1. Garvey M. et al., Am J Infect Control, 46(4), 383-386, 2018
2. Cameron D. et al., Microbiology Spectrum, 10(6), 2022
3. Qin S. et al.., Signal Transduct Target Ther 7, 199, 2022
Πηγή εικόνας:
National Institute of Allergy and Infectious Diseases auf Unsplash